Danh sách này phản ánh một “mối quan ngại sâu sắc rằng các nhà lãnh đạo không đầu tư đủ nguồn lực vào các hệ thống và ưu tiên sức khỏe cốt lõi”, Tổng Giám đốc WHO TS. Tedros Adhanom Ghebreyesus lưu ý tất cả các thách thức trong danh sách đòi hỏi một phản ứng từ không chỉ ngành y tế. Những thách thức sức khỏe hàng đầu không được liệt kê theo thứ tự ưu tiên, và nhiều vấn đề liên kết với nhau.

1. Khủng hoảng khí hậu: Biến đổi khí hậu gây ra các sự kiện thời tiết cực đoan hơn, làm trầm trọng thêm tình trạng suy dinh dưỡng và thúc đẩy sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm như sốt rét. Các khí thải tương tự gây ô nhiễm không khí và gây ra sự nóng lên toàn cầu là nguyên nhân gây ra hơn một phần tư số ca tử vong do đau tim, đột quỵ, ung thư phổi và bệnh hô hấp mãn tính.
2. Cung cấp dịch vụ sức khỏe trong các cuộc xung đột và khủng hoảng.
3. Bình đẳng trong chăm sóc sức khỏe. Khoảng cách kinh tế xã hội “dai dẳng và ngày càng tăng” dẫn đến sự khác biệt lớn về chất lượng sức khỏe của mọi người cũng là một thách thức cấp bách. Không chỉ có sự khác biệt 18 năm về tuổi thọ giữa các nước giàu và nghèo, mà còn có một khoảng cách rõ rệt trong các quốc gia và ngay cả trong các thành phố. WHO đã kêu gọi các nước phân bổ thêm 1% tổng sản phẩm quốc nội cho chăm sóc sức khỏe ban đầu.
4. Mở rộng khả năng tiếp cận thuốc. Khoảng một phần ba người dân trên thế giới tiếp cận với thuốc, vắc-xin, dụng cụ chẩn đoán và các sản phẩm y tế thiết yếu khác chưa đầy đủ. Tiếp cận thấp với các sản phẩm y tế chất lượng đe dọa sức khỏe và tính mạng và góp phần kháng thuốc.
5. Bệnh truyền nhiễm. Các bệnh truyền nhiễm như HIV, lao, viêm gan virut, sốt rét, các bệnh nhiệt đới bị lãng quên và các bệnh lây truyền qua đường tình dục sẽ cướp đi mạng sống của khoảng bốn triệu người vào năm 2020, hầu hết đều nghèo. Trong khi đó, các bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc-xin vẫn tiếp tục gây tử vong như bệnh sởi , đã cướp đi 140.000 sinh mạng vào năm 2019. Bệnh bại liệt cũng một lần nữa là mối lo ngại, với 156 trường hợp mắc bệnh bại liệt hoang dã vào năm ngoái, nhiều nhất kể từ năm 2014.
6. Sẵn sàng cho các đại dịch. Theo báo cáo của WHO, một đại dịch của một loại virus mới, có khả năng lây nhiễm cao trong không khí – rất có thể là một chủng cúm- mà hầu hết mọi người thiếu khả năng miễn dịch là không thể tránh khỏi. Và các bệnh truyền qua vector như sốt xuất huyết, sốt rét, Zika, chikungunya và sốt vàng dađang lan rộng khi quần thể muỗi di chuyển đến các khu vực mới, do biến đổi khí hậu.
7. Sản phẩm nguy hiểm. Thiếu thực phẩm, thực phẩm không an toàn và chế độ ăn uống không lành mạnh là nguyên nhân của khoảng 1/3 gánh nặng bệnh tật toàn cầu. WHO đang định hình lại hệ thống thực phẩm và cung cấp chế độ ăn uống lành mạnh và bền vững. Năm 2019, ngành công nghiệp thực phẩm cam kết loại bỏ chất béo chuyển hóa vào năm 2023. Các rủi ro về sức khỏe của thuốc lá điện tử cũng đang được quan tâm.
8. Đầu tư vào nhân viên y tế. Sự thiếu hụt nhân viên y tế là một thách thức. Thế giới sẽ cần thêm 18 triệu nhân viên y tế vào năm 2030, chủ yếu ở các nước thu nhập thấp và trung bình trong đó cần ít nhất 9 triệu điều dưỡng và nữ hộ sinh. Hội đồng Y tế Thế giới đã quyết định năm 2020 là “Năm của điều dưỡng và nữ hộ sinh”.
9. An toàn cho thanh thiếu niên. Hơn 1 triệuthanh thiếu niên từ 10-19 tuổi chết mỗi năm. Các nguyên nhân chính là tai nạn giao thông, HIV, tự tử, nhiễm trùng đường hô hấpdưới và bạo lực giữa cá nhân. Sử dụng rượu, thuốc lá, ma túy, thiếu hoạt động thể chất, quan hệ tình dục không an toàn và tiền sử bị hành vi ngược đãi trong quá khứ đều làm tăng nguy cơ tử vong.
10. Kiếm được sự tin tưởng của công chúng. Sự phổ biến không kiểm soát được thông tin sai lệch trên phương tiện truyền thông xã hội, suy giảm niềm tin vào các tổ chức y tế công cộng gây tổn hại sức khỏe cộng đồng. Phong trào anti vaccin là một vấn đề quan trọng gây tăng tử vong ở các bệnh có thể phòng ngừa được.
11. Khai thác công nghệ mới. Các công nghệ mới như chỉnh sửa bộ gen và trí tuệ nhân tạo đang cách mạng hóa khả năng phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị nhiều bệnh nhưng cũng đặt ra những câu hỏi và thách thức mới cần theo dõi và điều chỉnh kịp thời.
12. Kháng kháng sinh. Sự gia tăng của kháng kháng sinh là một thách thức dai dẳng và cấp bách, có nguy cơ đưa nền y học hiện đại trở lại hàng thập kỷ trước.
13. Cung cấp nước sạch, vệ sinh, môi trường. Khoảng một trong bốn cơ sở y tế trên toàn cầu không đủ nước, vệ sinh và môi trường cơ bản để hoạt động dẫn đến việc chất lượng chăm sóc kém và tăng nguy cơ nhiễm trùng cho bệnh nhân và nhân viên y tế.

Với thời hạn cho các Mục tiêu Phát triển Bền vững 2030 nhanh chóng đến gần, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã nhấn mạnh rằng 10 năm tới phải là” thập kỷ hành động “, TS. Tedros nói. “Chính phủ, cộng đồng và các cơ quan quốc tế phải hợp tác để đạt được những mục tiêu quan trọng này. Không có lối tắt nào đến một thế giới lành mạnh hơn. 2030 đang đến rất nhanh và chúng ta phải giữ các nhà lãnh đạo chịu trách nhiệm về các cam kết của mình”.

Nguồn: WHO