Ngành Y tế TP. Hồ Chí Minh: Triển khai đồng bộ 4 nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2023
Nhiệm vụ xây dựng Trung tâm y tế chuyên sâu không thể tách rời với nhiệm vụ nâng cao năng lực phòng chống dịch bệnh, củng cố y tế cơ sở và phát triển y tế cộng đồng, và chuyên nghiệp hoá hoạt động cấp cứu ngoài bệnh viện đã được Sở Y tế đúc kết từ thực tiễn hoạt động chăm sóc sức khoẻ trên địa bàn Thành phố trong thời gian qua, nhất là qua giai đoạn phòng chống dịch COVID-19, và quyết tâm triển khai với nỗ lực cao nhất trong năm 2023 và những năm tiếp theo.
Những giải pháp mang tính quyết định cho sự thành công khi thực hiện 4 nhiệm vụ trọng tâm của Ngành Y tế Thành phố.
Tác động của đại dịch COVID-19 trên địa bàn Thành phố đã chứng minh mục tiêu xây dựng Trung tâm y tế chuyên sâu của khu vực ASEAN sẽ khó thành công nếu chỉ căn cứ vào tiềm năng và năng lực triển khai các kỹ thuật chuyên sâu của các bệnh viện trung ương và bệnh viện đầu ngành của Thành phố. Việc phát triển các kỹ thuật điều trị chuyên sâu riêng lẻ của từng bệnh viện vốn đã khó thì việc hình thành một trung tâm y tế chuyên sâu của Thành phố lại càng khó hơn nhiều. Việc tách rời nhiệm vụ phát triển các kỹ thuật chuyên sâu khỏi các nhiệm vụ phòng chống dịch, y tế cộng đồng, cấp cứu ngoài bệnh viện tưởng chừng như hoàn toàn hợp lý nhưng thực ra tất cả các nhiệm vụ này đều có tác động qua lại và gắn bó mật thiết với nhau. Cụ thể như sau:
Trước hết là nhiệm vụ nâng cao năng lực phòng chống dịch bệnh. Thực tiễn về công tác phòng chống dịch COVID-19 trên địa bàn Thành phố đã để lại các bài học kinh nghiệm sâu sắc, trong đó, đầu tư nguồn lực để nâng cao năng lực phòng, chống dịch phải luôn được xem là ưu tiên hàng đầu. Cần phải có những cơ chế, chính sách để đào tạo và thu hút nguồn nhân lực công tác trong lĩnh vực này, lĩnh vực vốn rất khó tuyển dụng nhân lực trong nhiều năm qua. Cần phải đẩy mạnh chuyển đổi số và phát triển các ứng dụng giúp dự báo, giám sát và triển khai các can thiệp kiểm soát dịch bệnh hiệu quả. Nếu không triển khai hiệu quả nhiệm vụ phòng chống dịch bệnh thì Ngành y tế khó có cơ hội về nguồn lực và thời gian để triển khai các nhiệm vụ khác, như chăm sóc và quản lý các bệnh không lây, phát triển kỹ thuật chuyên sâu.
Nhiệm vụ thứ hai là củng cố y tế cơ sở và phát triển y tế cộng đồng. Thực tiễn công tác phòng, chống dịch COVID-19, dịch sốt xuất huyết,… cho thấy chắc chắn sẽ không thành công nếu không có hệ thống các trạm y tế phường, xã, thị trấn và nhất là mạng lưới các cộng tác viên sức khoẻ cộng đồng, những tình nguyện viên đóng vai trò quan trọng, thậm chí mang tính quyết định về hiệu quả triển khai các can thiệp cộng đồng. Đây thật sự là bài học kinh nghiệm quí báu trong xây dựng kế hoạch phát triển của Ngành y tế trong trước mắt và trong tương lai, và là một nhóm hoạt động quan trọng, không thể thiếu khi bàn đến kế hoạch phát triển của Ngành y tế. Ngoài ra, hệ thống y tế cơ sở, bao gồm trung tâm y tế, bệnh viện tuyến huyện và các trạm y tế, còn giữ một nhiệm vụ quan trọng khác đó là chăm sóc sức khoẻ ban đầu, phát hiện, điều trị và quản lý các bệnh không lây. Hoạt động này chỉ thật sự khởi sắc khi được kết nối từ xa qua hệ thống telemedicine với các chuyên gia của các bệnh viện tuyến cuối của Thành phố. Về lâu dài, khi đã tạo dựng được niềm tin cho người dân đến với y tế cơ sở, các bệnh viện tuyến cuối sẽ được giảm tải đối với các bệnh lý nhẹ, tập trung nguồn lực để phát triển các kỹ thuật chuyên sâu.
Kế đến là nhiệm vụ cấp cứu ngoài bệnh viện. Hoạt động cấp cứu ngoài bệnh viện ngày càng cho thấy vai trò không thể thiếu trong công tác chăm sóc sức khoẻ cho người dân. Cấp cứu tại chỗ, kịp thời sẽ mang lại nhiều cơ hội sống tốt hơn cho người bệnh khi đột ngột mắc bệnh nặng hoặc bị tai nạn giao thông, tai nạn sinh hoạt… Phát triển mạng lưới cấp cứu ngoại viện theo hướng chuyên nghiệp (Paramedic) đã được Ngành y tế Thành phố xác định một lộ trình phấn đấu liên tục, từ việc phát triển thêm các trạm cấp cứu vệ tinh đến đa dạng hoá các loại hình, phương tiện cấp cứu, và nhất là đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số để nâng cao chất lượng của hoạt động này. Hoạt động cấp cứu ngoài bệnh viện hiệu quả sẽ tác động tích cực đến kết quả của các can thiệp chuyên sâu, đến sự an tâm của người dân khi chọn y tế cơ sở là nơi chăm sóc sức khoẻ ban đầu vì sẽ được cấp cứu và chuyển viện kịp thời khi quá khả năng của tuyến y tế cơ sở.
Nhiệm vụ cuối cùng cũng là nhiệm vụ trọng tâm của Ngành y tế Thành phố là hình thành một trung tâm y tế chuyên sâu của khu vực phía Nam và của cả khu vực ASEAN. Cả 3 nhiệm vụ đầu sẽ tác động tích cực cho nhiệm vụ thứ tư này. Trên cơ sở dịch bệnh được kiểm soát hiệu quả, y tế cơ sở được củng cố, nhiều hoạt động y tế cộng đồng được triển khai, các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa của Thành phố cùng với các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế sẽ đầu tư nguồn lực không ngừng phát triển các kỹ thuật chuyên sâu ngang tầm các nước trong khu vực. Ngoài việc đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh cho người dân mắc các bệnh nặng, phức tạp không phải ra nước ngoài điều trị, Ngành y tế còn triển khai những hoạt động chăm sóc sức khoẻ bằng công nghệ hiện đại và phương pháp y học cổ truyền theo từng chuyên khoa, trong đó có nghiên cứu triển khai đề án xây dựng Trung tâm tầm soát và chẩn đoán sớm bằng công nghệ cao giúp phát hiện sớm các bệnh nguy hiểm ở giai đoạn chưa có triệu chứng, từ đó can thiệp sớm mang lại hiệu quả điều trị cao. Các hoạt động này còn đóng góp phát triển loại hình du lịch mới tại TP.HCM, đó là du lịch y tế.
Để có thể thực hiện đồng bộ cả 4 nhiệm vụ trên, Ngành y tế Thành phố đã xác định những giải pháp mang tính quyết định cho sự thành công khi được triển khai, đó là: (1) Phát triển nguồn nhân lực y tế phù hợp với từng nhiệm vụ; (2) Nâng cao năng lực quản lý tại các cơ sở y tế, khuyến khích đổi mới sáng tạo triển khai thí điểm những hoạt động mới, chính sách mới đáp ứng các yêu cầu từ thực tiễn; (3) Ưu tiên đầu tư phát triển các trang thiết bị, cơ sở hạ tầng, bao gồm cả hạ tầng công nghệ thông tin, chú trọng triển khai các kỹ thuật chuyên sâu tại các bệnh viện tuyến cuối, quan tâm triển khai kỹ thuật học thích hợp cho tuyến y tế cơ sở; (4) Đẩy mạnh chuyển đổi số, tăng cường triển khai các ứng dụng y tế thông minh.
Mặt khác, Ngành Y tế Thành phố như được tiếp thêm sức mạnh để triển khai 4 nhiệm vụ nêu trên khi Nghị quyết số 31-NQ/TW ngày 31/12/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 có nêu rõ: “Ưu tiên đầu tư ngân sách và có cơ chế, chính sách huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực để bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ Nhân dân. Xây dựng hệ thống y tế tiên tiến, hiện đại, ứng dụng kỹ thuật, công nghệ cao, phát triển một số lĩnh vực tiếp cận trình độ công nghệ thế giới, hướng tới mục tiêu là trung tâm chăm sóc sức khoẻ khu vực ASEAN. Bảo đảm số lượng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực y tế; tăng cường năng lực y tế dự phòng, y tế cơ sở, y tế chuyên sâu, kỹ thuật cao; chủ động ứng phó hiệu quả các loại dịch bệnh; tăng cường công tác quản lý nhà nước về an toàn vệ sinh thực phẩm.”
Ngành Y tế TP.HCM: Nhìn lại một năm nhiều khó khăn, thách thức nhưng cũng không ít hoạt động nổi bật hướng đến chăm sóc sức khoẻ người dân tốt hơn
Nếu như năm 2021 là năm mà toàn hệ thống y tế được huy động tổng lực cho “cuộc chiến” với đại dịch COVID-19 chưa từng có trong lịch sử, thì bước sang năm 2022, Ngành Y tế Thành phố lại phải tiếp tục đối mặt với rất nhiều khó khăn do đại dịch đã để lại nhiều hệ quả khác nhau. Đó là sự biến động bất lợi về nguồn nhân lực y tế tại y tế cơ sở và các bệnh viện công lập, đó là nguồn thu của các bệnh viện tự chủ bị giảm sút ảnh hưởng đến cân đối thu chi, đó là tâm lý e ngại, sợ sai trong công tác đấu thầu làm ảnh hưởng ít nhiều đến công tác cung ứng thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế…, và vẫn còn đó những cơ sở hạ tầng của một số bệnh viện thành phố xuống cấp nhưng vẫn chưa được đầu tư xây dựng mới. Cũng chính từ bối cảnh này, cùng với sự nỗ lực của từng cán bộ, công chức, viên chức và người lao động, Ngành Y tế luôn được lãnh đạo Thành phố quan tâm, chỉ đạo sâu sát và tạo điều kiện thuận lợi đã giúp hệ thống y tế Thành phố tiếp tục đứng vững và tiếp tục triển khai nhiều hoạt động nổi bật hướng đến mục tiêu chăm sóc sức khoẻ người dân ngày một tốt hơn.
Dưới đây là 10 hoạt động nổi bật của Ngành Y tế Thành phố trong năm 2022:
Trong thời gian cao điểm chống dịch COVID-19 (từ tháng 5 đến tháng 12/2021), Ngành Y tế đã huy động tổng lực để tập trung chống dịch, thành lập khẩn cấp 32 bệnh viện dã chiến (42.798 giường) và huy động 64 bệnh viện công lập và tư nhân trên địa bàn thành phố chuyển đổi công năng một phần hoặc toàn phần trở thành bệnh viện thu dung điều trị COVID-19 (17.062 giường). Ngay sau khi kiểm soát được tình hình dịch bệnh (từ 1/10/2021 đến nay), bên cạnh việc cùng với lãnh đạo Thành phố tổ chức các hoạt động tri ân các lực lượng y, bác sĩ tình nguyện trên cả nước đến hỗ trợ Thành phố chống dịch, Ngành Y tế đã nhanh chóng phục hồi các bệnh viện trở lại chức năng bình thường trước đó và giải thể các bệnh viện dã chiến. Mặc dù số lượt khám chữa bệnh chưa phục hồi hoàn toàn, nhưng số lượt khám chữa bệnh tại các cơ sở khám, chữa bệnh trên địa bàn Thành phố đã nhanh chóng cải thiện (29.986.368 lượt khám trong 11 tháng đầu năm 2022 so với 22.199.692 lượt của cả năm 2021). Bên cạnh nỗ lực không mệt mỏi của lực lượng nhân viên y tế, Hội đồng nhân dân Thành phố đã kịp thời ban hành Nghị quyết số 01/2022/NQ-HĐND giúp củng cố nguồn nhân lực cho y tế cơ sở và Nghị quyết 03/2018/NQ-HĐND giúp ổn định thu nhập cho nhân viên y tế, an tâm công tác. Tuy còn không ít khó khăn nhưng có thể khẳng định hệ thống y tế Thành phố đã đứng vững sau đại dịch và đang tiếp tục trên đà hồi phục đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khoẻ nhân dân Thành phố và các tỉnh, thành trong khu vực phía Nam.
Bước sang năm 2022, khi cả hệ thống y tế Thành phố vừa kiểm soát được đợt bùng phát mới của đại dịch COVID-19 do sự xuất hiện của biến chủng Omicron thì dịch bệnh sốt xuất huyết lại xuất hiện sớm hơn với số ca mắc và tử vong tăng cao so với mọi năm. Ngành Y tế kịp thời tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố triển khai hàng loạt giải pháp phòng, chống dịch sốt xuất huyết trên phạm vi toàn thành phố. Cả hệ thống y tế dự phòng và điều trị từ thành phố đến quận, huyện và phường, xã lại tiếp tục lao vào cuộc chiến chống dịch sốt xuất huyết không mệt mỏi bằng tất cả giải pháp, trong đó có những giải pháp mang tính sáng tạo xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn như đào tạo cập nhật phác đồ điều trị cho tất cả bác sĩ đang công tác trên địa bàn thành phố cả công lập lẫn tư nhân, luân phiên các chuyên gia điều trị sốt xuất huyết trực chiến ngay tại các bệnh viện quận, huyện có số ca mắc cao, hình thành quy trình báo động đỏ trong điều trị sốt xuất huyết,… Với nỗ lực và quyết tâm cao của cả hệ thống y tế, dịch bệnh sốt xuất huyết đã được kiểm soát và đang lui dần, số trường hợp mắc, trường hợp nặng và tử vong đã được kéo giảm rõ và những tháng cuối năm 2022. Và không thể không nhắc đến sự xuất hiện của dịch bệnh mới nổi khác đó là đậu mùa khỉ, ngay sau khi Bộ Y tế cảnh báo đậu mùa khỉ có nguy cơ xâm nhập vào Việt Nam, Trung tâm kiểm soát bệnh tật Thành phố (HCDC) đã triển khai ngay các giải pháp kiểm soát đã chủ động phát hiện 02 trường hợp mắc bệnh ở nước ngoài (vào tháng 10/2022), ngay khi về đến sân bay Tân Sơn Nhất đã được cách ly điều trị kịp thời, không để lây lan ra cộng đồng. Có thể khẳng định rằng năm 2022 luôn đặt Thành phố trong nguy cơ dịch chồng dịch, nhưng với nỗ lực và tập trung cao độ của Ngành Y tế, nguy cơ này đã được ngăn chặn kịp thời và hiệu quả.
Đoàn chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới thăm và làm việc tại Trạm y tế phường 3, quận 8 chuẩn bị cho kế hoạch hỗ trợ Ngành Y tế Thành phố nâng cao năng lực chăm sóc sức khoẻ ban đầu của y tế cơ sở (15/11/2022)
Năm 2022, bên cạnh việc duy trì các hoạt động kiểm soát ổn định tình hình dịch bệnh, một hoạt động nổi bật khác đáng được ghi nhận chính là Ngành Y tế Thành phố đã ưu tiên nguồn lực để triển khai một chương trình chăm sóc sức khoẻ có ý nghĩa rất quan trọng giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân Thành phố và góp phần giảm tỷ lệ tử vong. Chương trình sức khoẻ có tên là “Gói can thiệp thiết yếu đối với các bệnh không lây nhiễm của Tổ chức y tế Thế giới” (gọi tắt là WHO PEN). Để triển khai chương trình này, Ngành Y tế đã chủ động liên hệ và đã nhận được sự đồng ý hỗ trợ kỹ thuật của Tổ chức Y tế Thế giới. Theo các chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới, triển khai chăm sóc và quản lý bệnh không lây nhiễm dựa vào hệ thống y tế cộng đồng là hướng đi đúng, không nhất thiết phải đưa các bác sĩ chuyên khoa tim mạch và chuyên khoa nội tiết của các bệnh viện về y tế cơ sở. Thay vào đó, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố là cơ quan chịu trách nhiệm chính để điều phối, giám sát, theo dõi, lượng giá kết quả chương trình, nhân viên y tế của trạm y tế phường, xã cùng với mạng lưới cộng tác viên sức khỏe cộng đồng là lực lượng chính để triển khai các hoạt động tầm soát, chăm sóc các bệnh không lây nhiễm tại cộng đồng. Bên cạnh đó, Ngành Y tế Thành phố còn triển khai thêm hoạt động phát hiện và chăm sóc người mắc bệnh tâm thần, nhất là bệnh trầm cảm – đang có khuynh hướng gia tăng tỷ lệ mắc sau đại dịch COVID-19. Xác định yếu tố mang tính quyết định cho sự thành công khi triển khai chăm sóc các bệnh không lây nhiễm là đảm bảo cung ứng đủ thuốc cho các trạm y tế, Ngành Y tế Thành phố đã chuẩn bị sẵn sàng triển khai đấu thầu tập trung cấp địa phương với danh mục thuốc mở rộng hướng về y tế cơ sở, trong đó bổ sung danh mục thuốc cho các bệnh không lây nhiễm tương tự như danh mục thuốc của các bệnh viện tuyến huyện.
“Cấp cứu trầm cảm” đã tiếp nhận 94 cuộc gọi yêu cầu hỗ trợ tư vấn và cấp cứu tâm thần, đã có 40 trường hợp được Trung tâm Cấp cứu 115 tiếp cận và đưa đến bệnh viện Tâm thần điều trị.
Tác động của dịch bệnh COVID-19 lên sức khỏe tâm thần của người dân đã được nhiều báo cáo khoa học trên thế giới ghi nhận. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, trong năm đầu tiên của đại dịch COVID-19, tỷ lệ người dân mắc chứng lo âu và nặng hơn là bị trầm cảm trên toàn cầu đã tăng lên 25%. Thực hiện kế hoạch chăm sóc sức khoẻ tâm thần cho người dân Thành phố giai đoạn sau dịch COVID-19 của Ủy ban nhân dân Thành phố, Ngành Y tế đã triển khai chuỗi hoạt động nhằm chăm sóc sức khỏe tinh thần cho người dân Thành phố, khởi đầu với thí điểm triển khai mô hình “cấp cứu trầm cảm”. Trầm cảm là một trong những rối loạn tâm thần khá phổ biến, biểu hiện với nhiều mức độ khác nhau từ nhẹ đến trung bình và đáng ngại nhất là thể nặng vì hầu hết người mắc chứng trầm cảm ở thể này thường sẽ tìm đến cái chết. “Cấp cứu trầm cảm” là hoạt động mới của Trung tâm Cấp cứu 115 không ngoài mục đích nhằm kịp thời tiếp cận người bệnh có biểu hiện trầm cảm nặng để đưa người bệnh đến cơ sở điều trị chuyên khoa. Mô hình được triển khai thực hiện với sự phối hợp chặt chẽ giữa Trung tâm Cấp cứu 115 và Bệnh viện Tâm thần TPHCM. Bên cạnh đường dây cấp cứu “115” quen thuộc, Ngành Y tế còn triển khai thêm đường dây nóng “1900 1267”, số điện thoại này sẽ giúp người dân kết nối nhanh chóng với các chuyên gia Tâm thần của Thành phố. Sau hơn 4 tháng triển khai, “Cấp cứu trầm cảm” đã tiếp nhận 94 cuộc gọi yêu cầu hỗ trợ tư vấn và cấp cứu tâm thần, đã có 40 trường hợp được Trung tâm Cấp cứu 115 tiếp cận và đưa đến bệnh viện Tâm thần điều trị. “Cấp cứu trầm cảm” được xem là hoạt động khởi đầu trong chuỗi hoạt động chăm sóc sức khoẻ tâm thần cho người dân Thành phố liên quan đến COVID-19 theo đúng Kế hoạch 3066/KH-UBND ngày 15/9/2021 của Ủy ban nhân dân Thành phố về phòng, chống dịch COVID-19 và phục hồi kinh tế trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh.
Các bác sĩ trẻ đã tự tin trong buổi sơ kết 6 tháng triển khai “Chương trình đào tạo thực hành tại bệnh viện gắn liền với Trạm y tế dành cho các bác sĩ mới tốt nghiệp”
Từ tháng 2/2022, được sự đồng ý của lãnh đạo Thành phố, Ngành Y tế TPHCM bắt đầu triển khai thí điểm chương trình thực hành lâm sàng tại bệnh viện đa khoa và chuyên khoa của Thành phố gắn liền với thực hành tại trạm y tế dành cho các bác sĩ mới tốt nghiệp để cấp chứng chỉ hành nghề bác sĩ đa khoa. Đây là một trong những hoạt động mang tính đổi mới, sáng tạo xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn, các bác sĩ trẻ tham gia thực hành tại trạm y tế giúp củng cố nguồn nhân lực công tác tại y tế cơ sở vốn rất khó khăn lại càng khó hơn sau đại dịch COVID-19. Cho đến thời điểm hiện nay, có 286 bác sĩ đang được đào tạo theo chương trình này, trung bình mỗi trạm y tế sẽ được phân bổ một bác sĩ trẻ đến tham gia thực hành công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu tại trạm. Sơ kết, đánh giá sau 6 tháng triển khai, kết quả lượng giá cho thấy tất cả các bác sĩ trẻ đều thực hiện tốt ở các nội dung được đào tạo, hơn 90% các bác sĩ đều đạt được các chỉ tiêu về thực hành lâm sàng tại bệnh viện và tại trạm y tế. “Chính sự luân phiên thực hành giữa trung tâm y tế và bệnh viện thành phố đã giúp tôi được củng cố, nâng cao các kiến thức chuyên môn cần có của một bác sĩ đa khoa; nâng cao năng lực chăm sóc sức khỏe hướng về cộng đồng, năng lực phòng bệnh, và đặc biệt là năng lực hoạt động xã hội. Vừa có có cơ hội phát triển chuyên môn, vừa có cơ hội cọ xát với nhiều vấn đề thực tế; tôi xem đó là những món quà quý giá mà bản thân nhận được từ chương trình này, một món quà rất đặc biệt trên quãng đường y nghiệp của mình.” – đó là lời tâm sự chân thật của một bác sĩ trẻ sau 6 tháng tham gia chương trình này. Bên cạnh đó, với chương trình này, Ngành Y tế Thành phố nhận được sự quan tâm và đón nhận của tất cả cán bộ lãnh đạo Trung tâm y tế, Trạm y tế đến lãnh đạo Uỷ ban nhân dân các quận, huyện và phường, xã nơi có các bác sĩ trẻ đến thực hành. Nối tiếp năm 2022, Sở Y tế vừa tiếp nhận thêm 212 bác sĩ mới tốt nghiệp đăng ký khoá đào tạo thực hành thứ hai (bao gồm 168 bác sĩ từ trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch, 43 bác sĩ từ ĐH Y Dược TP.HCM, 1 bác sĩ từ Học viện Quân Y). Như vậy, sẽ có thêm 212 bác sĩ về thực hành tại các trạm y tế phường, xã trên địa bàn Thành phố (tổng cộng có 480 bác sĩ trẻ thực hành tại trạm y tế trong thời gian từ nay đến tháng 8/2023). Theo đúng kế hoạch đào tạo, các bác sĩ tham gia chương trình này sẽ thực hành xen kẽ tại trạm y tế và tại các bệnh viện đa khoa của Thành phố.
Hưởng ứng kế hoạch nâng cao năng lực y tế cho xã đảo Thạnh An của Sở Y tế, các bác sĩ trẻ tiêu biểu – là đoàn viên Đoàn Thanh niên Ngành Y tế TP.HCM, đã tình nguyện luân phiên đi hỗ trợ cho trạm y tế xã đảo. Lần đầu tiên trên cả nước, cùng với việc đưa các bác sĩ trẻ tình nguyện ra xã đảo, Ngành Y tế Thành phố đã đưa máy X-Quang kỹ thuật số có tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) đến với trạm y tế xã Thạnh An. Tại đây, một hình ảnh chưa từng có tại các bệnh viện thành phố và quận, huyện nhưng lại là một yêu cầu thực tế của trạm y tế xã đảo đó là chính các bác sĩ điều trị sẽ trực tiếp thao tác tất cả các khâu từ hướng dẫn người bệnh đến tự chụp phim, và tự đọc kết quả. Nhờ ứng dụng AI được tích hợp trên máy X-quang kỹ thuật số, các bác sĩ trẻ sẽ dễ dàng đọc được đầy đủ các thương tổn có trên X- quang phổi, và nhờ máy X-quang đã được kết nối hệ thống PACs, khi cần hội chẩn và xin ý kiến các bác sĩ chuyên khoa về chẩn đoán các bệnh có liên quan các tổn thương trên X-quang phổi. Với các hoạt động và sản phẩm công nghệ sáng tạo này, chỉ chưa tới 15 phút các bác sĩ trẻ tình nguyện đã có một chẩn đoán chính xác và kế hoạch điều trị rõ ràng cho người bệnh. Nối tiếp những hoạt động này, Ngành Y tế sẽ triển khai khám sức khoẻ và lập hồ sơ sức khoẻ điện tử cho người dân xã đảo Thạnh An, qua đó sàng lọc và phát hiện người mắc các bệnh mạn tính không lây nhiễm như tăng huyết áp, đái tháo đường, hen phế quản và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Tiếp đó là triển khai chương trình quản lý bệnh không lây nhiễm theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới cho người dân vừa được tầm soát và phát hiện mắc các bệnh này. Tất cả hoạt động trên không ngoài mục tiêu hướng đến là chăm sóc sức khoẻ toàn diện cho người dân sinh sống và làm việc trên xã đảo Thạnh An góp phần nâng cao tuổi thọ và chất lượng cuộc sống cho người dân xã đảo, đây cũng là sản phẩm của Ngành Y tế đã đăng ký với lãnh đạo Thành phố nhân dịp chào mừng 50 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Sự phối hợp nhịp nhàng giữa nhóm chuyên gia ghép thận người lớn của bệnh viện Chợ Rẫy và chuyên gia ghép thận trẻ em của bệnh viện Nhi Đồng 2 khi triển khai ghép thận từ người hiến chết não không cùng huyết thống cho một bệnh nhi (21/8/2022)
Mặc dù vừa trải qua thời gian dài phòng, chống dịch COVID-19, trong năm 2022, các bệnh viện đa khoa và chuyên khoa tuyến cuối của Thành phố vẫn tiếp tục nỗ lực phát triển các kỹ thuật cao, chuyên sâu nhằm không ngừng nâng cao chất lượng điều trị, hướng tới xây dựng một Trung tâm y tế chuyên sâu ngang tầm khu vực, theo định hướng phát triển của lãnh đạo Thành phố.
Đó là ca ghép thận thành công của bệnh viện Nhi Đồng 2 cho bé trai 15 tuổi bị suy thận mạn phải chạy thận thường xuyên mỗi tuần, đây là trường hợp đầu tiên được ghép thận cho trẻ em từ người hiến chết não không cùng huyết thống đã giúp trẻ được hồi sinh và có cuộc sống sinh hoạt và học tập bình thường như bao trẻ khoẻ mạnh khác.
Đó là sự phối hợp nhịp nhàng giữa Trung tâm kiểm soát bệnh tật Thành phố với bệnh viện Bệnh Nhiệt đới và Tổ chức Oucru (Đại học Oxford) trong triển khai kỹ thuật giải trình tự gen giúp phát hiện và ngăn chặn kịp thời sự lây lan của các dịch bệnh mới nổi. Cụ thể là kỹ thuật giải trình tự gen giúp xác định các trường hợp COVID-19 đầu tiên tại Việt Nam, xác định các chuỗi lây nhiễm COVID-19, và nhất là giúp phát hiện, giám sát và theo dõi biến động và phát triển của biến chủng Omicron; Ngoài ra, kỹ thuật giải trình tự gen đã kịp thời phát hiện các trường hợp đậu mùa khỉ đầu tiên tại Việt Nam ngay khi người mắc bệnh từ nước ngoài vừa nhập cảnh vào cảng hàng không Tân Sơn Nhất.
Đó là các kỹ thuật chẩn đoán và điều trị mới được triển khai tại các bệnh viện chuyên khoa, đa khoa của Thành phố như: Xung điện kích thích tủy điều trị đau kháng trị sau chấn thương cột sống (BV Nguyễn Tri Phương); Ứng dụng xạ trị toàn thân trong ghép tế bào gốc đồng loài cho người bệnh bạch cầu cấp dòng lympho (BV Truyền máu Huyết học); Kỹ thuật giải trình tự gen phát hiện đột biến giúp sử dụng các thuốc ức chế men PARP trong điều trị những bệnh nhân ung thư vú, buồng trứng, tụy, tuyến tiền liệt có đột biến gây bệnh trên 2 gen trên gen BRCA1 và BRCA2 (BV Ung Bướu TP.HCM); Phẫu thuật Robot cắt ung thư thận có chồi bướu trong tĩnh mạch chủ bụng (BV Bình Dân); Áp dụng kỹ thuật oxy hoá máu qua màng ngoài cơ thể (ECMO) trên bệnh nhi sốc sốt xuất huyết Dengue biến chứng ARDS (BV Nhi đồng Thành phố); Kỹ thuật sinh thiết vú dưới hướng dẫn của siêu âm với sự hỗ trợ hút chân không (BV Hùng Vương); Ứng dụng kỹ thuật quang điện TruScreen trong phát hiện ung thư cổ tử cung (BV Từ Dũ); Hệ thống tủ cấy timelapse tích hợp camera tự động kết hợp trí tuệ nhân tạo trong xác định và lựa chọn phôi chuyển giúp tăng tỷ lệ phôi làm tổ và mang thai, tăng tỷ lệ sinh sống khoẻ mạnh, giảm tỷ lệ sảy thai, tiết kiệm thời gian và chi phí điều trị cho người bệnh (BV Đa khoa Tâm Anh); Sử dụng kính hiển vi trong điều trị nội nha (BV Răng Hàm Mặt TP.HCM); Cấy ốc tai điện tử điều trị những bệnh nhân bị điếc sâu, khiếm thính nặng (BV Tai Mũi Họng TP.HCM).
Hoạt động lắng nghe và đối thoại trực tuyến với người dân sử dụng dịch vụ công của Sở Y tế đã trở thành hoạt động thường quy hàng tuần
Tính đến thời điểm hiện nay, đã có 100% (103/103) thủ tục hành chính công của Sở Y tế đã được đưa lên Cổng dịch vụ công trực tuyến của ngành Y tế (liên thông với Cổng dịch vụ công của Thành phố). Việc chủ động nắm bắt mức độ hài lòng của người dân là một yêu cầu quan trọng cho công tác cải cách hành chính của Sở Y tế. Kể từ năm 2022, định kỳ hàng tuần, Sở Y tế chính thức triển khai chương trình đối thoại và lắng nghe ý kiến của người dân về cung ứng dịch vụ hành chính công của cơ quan Sở Y tế. Để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và có thể cùng lắng nghe được nhiều ý kiến, Sở Y tế tổ chức gặp gỡ qua hình thức trực tuyến với người dân. Ngay sau những buổi gặp gỡ, lãnh đạo Sở Y tế và các phòng chức năng cùng thảo luận, trao đổi và tìm ra giải pháp khả thi nhất để cải tiến quy trình dịch vụ công trực tuyến. Xuất phát từ hoạt động này, mới đây, các phòng chức năng thuộc Sở Y tế đã triển khai rút ngắn quy trình tiếp nhận hồ sơ dịch vụ công, theo đó, các hồ sơ trực tuyến khi được gửi đến Sở Y tế sẽ được chính các chuyên viên của các phòng chức năng kiểm tra, tiếp nhận, bỏ qua khâu tiếp nhận của bộ phận tiếp nhận hồ sơ. Hoạt động cải tiến này cũng là đề tài mà Sở Y tế đăng ký với lãnh đạo Thành phố về cải cách thủ tục hành chính.
Bên cạnh đó, năm 2022 cũng là năm đầu tiên mà Sở Y tế tổ chức chương trình đối thoại và lắng nghe nhân viên y tế hiện đang công tác tại các đơn vị trực thuộc, nhất là các đơn vị đang gặp nhiều khó khăn. Với chương trình này, những ý kiến, tâm tư và nguyện vọng của nhân viên y tế đối với các đơn vị công lập nơi đang công tác đã được chuyển tải trực tiếp đến lãnh đạo Sở Y tế. Qua đó, lãnh đạo Sở y tế đã trao đổi với lãnh đạo các đơn vị có liên quan để chủ động có kế hoạch cải tiến môi trường, điều kiện làm việc nhằm tăng sự hài lòng và an tâm công tác cho nhân viên.
Cơ sở mới của Bệnh viện Truyền máu huyết học và Bệnh viện Nhi Đồng 1 đã đi vào hoạt động trong năm 2022
Năm 2022, mặc dù vẫn còn bị tác động của đại dịch COVID-19, Ngành Y tế Thành phố vẫn có thêm nhiều công trình mới được đưa vào sử dụng góp phần cải thiện chất lượng phục vụ người dân Thành phố và người dân các tỉnh khu vực phía Nam. Đó là cơ sở mới, hiện đại của bệnh viện Truyền máu & Huyết học tại xã Tân Kiên, huyện Bình Chánh với quy mô 300 giường, đó là Trung tâm chuyên sâu phẫu thuật và can thiệp tim mạch trẻ em của Bệnh viện Nhi Đồng 1, đó là cơ sở mới của bệnh viện Ung Bướu sau khi đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử chuyển đổi công năng trở thành Trung tâm Hồi sức COVID-19, cơ sở mới này đã được chuyển đổi trở lại với chức năng chuyên ngành ung thư, các khoa phòng của bệnh viện Ung Bướu cơ sở cũ đang khẩn trương chuyển sang cơ sở mới này. Bên cạnh đó, Ngành Y tế Thành phố sẽ hoàn thành và sớm đưa vào sử dụng 7 dự án trọng điểm khác, bao gồm: (1) Dự án Xây dựng mới khoa khám bệnh – Khối điều trị ngoại khoa (Khối 4A) thuộc Bệnh viện Nhi Đồng 1; (2) Dự án Xây dựng mới Trung tâm Sơ sinh – chuyên khoa (Khối 5B) thuộc Bệnh viện Nhi Đồng 1; (3) Dự án Khu chẩn đoán kỹ thuật cao của Bệnh viện Nhân dân 115; (4) Dự án xây dựng mới Trung tâm Pháp y Thành phố; (5) Dự án xây dựng mới khối ngoại Bệnh viện Nguyễn Trãi; (6) Dự án xây dựng mới Bệnh viện Phục hồi chức năng – Điều trị bệnh nghề nghiệp (Khối A1); (7) Dự án Trung tâm xét nghiệm Y khoa của trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch. Đây là những cơ sở y tế có quy mô hiện đại, đạt chuẩn khu vực Đông Nam Á, tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trình độ chuyên môn tốt hơn cho việc chăm sóc sức khỏe người dân trên địa bàn và các vùng lân cận trong tương lai không xa.
3 bác sĩ trẻ thuộc trung tâm y tế quận Tân Phú, Quận 6, Quận 10 xuất sắc giành Giải Nhất “Trưởng trạm y tế giỏi cấp Thành phố, năm 2022”
Năm 2022 là năm đầu tiên Ngành y tế Thành phố tổ chức Hội thi “Trưởng trạm y tế giỏi” cấp Thành phố nhằm tạo sân chơi bổ ích cho cán bộ y tế đang đảm trách công tác quản lý trạm y tế và nhân viên y tế thuộc diện quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý y tế cơ sở. Hội thi đã thu hút 374 cán bộ y tế đang công tác tại 310 trạm y tế phường, xã trên địa bàn Thành phố tham gia, các câu hỏi thi tập trung vào các nhiệm vụ của Trạm y tế như: phòng chống dịch bệnh, tiêm chủng, quản lý bệnh không lây nhiễm, quản lý các chương trình sức khỏe, khám chữa bệnh ban đầu… Điều đáng ghi nhận chính là Hội thi đã động viên tinh thần và thật sự trở thành sân chơi bổ ích, giao lưu, học hỏi lẫn nhau của lực lượng cán bộ y tế cơ sở.
Năm 2022 cũng là năm mà Ngành Y tế Thành phố đã chính thức phát động đợt bình chọn Giải thưởng thành tựu Y khoa Việt Nam lần thứ 3 – năm 2022 với chuyên đề là các sản phẩm phục vụ sức khoẻ cộng đồng. Sau 3 tháng phát động, Ban Tổ chức đã nhận được 26 đề tài đăng ký tham dự bình chọn đến từ 23 đơn vị, trung tâm y tế quận, huyện và các bệnh viện thuộc TP.HCM và các tỉnh Bình Dương, Cần Thơ, Đồng Nai, Nghệ An. Hội đồng chuyên môn đã chọn ra 15 sản phẩm tiêu biểu nhất để người dân bình chọn và trao giải vào ngày 27/2/2023, bao gồm: (1) Mô hình chăm sóc bệnh nhân hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính tại cộng đồng; (2) Bệnh viện Nhân ái – Nơi hội tụ những tấm lòng nhân ái; (3) Cấp cứu trầm cảm – Một giải pháp khẩn cấp cứu người; (4) Chăm sóc người bệnh tăng huyết áp và đái tháo đường tại cộng đồng; (5) Chăm sóc sức khỏe toàn diện cho người dân xã đảo Thạnh An; (6) Đội đặc nhiệm kiểm dịch – Kịp thời đáp ứng khẩn cấp tại các ổ dịch; (7) Câu lạc bộ Hy vọng – Đồng hành cùng trẻ em mồ côi cha mẹ do COVID-19; (8) Đưa công nghệ AI chẩn đoán X quang phổi về phục vụ công tác chăm sóc sức khoẻ người dân tại xã đảo Thạnh An; (9) Khai báo F0 trực tuyến – Một giải pháp giảm tải cho trạm y tế trong phòng chống COVID-19; (10) Trả lại giọng nói và nụ cười cho 10.000 trẻ bị sứt môi chẻ vòm; (11) Phát hiện chùm ca bệnh đậu mùa khỉ đầu tiên tại Việt Nam; (12) Phát hiện sớm dịch bệnh mới nổi bằng công nghệ giải trình tự gen; (13) Sàng lọc lao chủ động tại cộng đồng bằng chiến lược 2X; (14) Tăng cường hiệu quả điều trị tại trạm y tế qua hội chẩn từ xa; (15) Ứng dụng Y tế trực tuyến để người dân cùng giám sát ổ dịch sốt xuất huyết tại TP.HCM.
10 nhóm hoạt động trọng tâm của Ngành Y tế Thành phố trong năm 2023
Bước sang năm 2023, Sở Y tế TP.HCM đã xác định 10 nhóm hoạt động trọng tâm với 28 hoạt động cụ thể để toàn Ngành Y tế ưu tiên nguồn lực triển khai có hiệu quả trong năm 2023 nhằm hưởng ứng chủ đề năm do UBNDTP phát động: “Nâng cao hiệu quả hoạt động công vụ, đẩy mạnh cải cách hành chính và cải thiện môi trường đầu tư; thúc đẩy phát triển kinh tế; đảm bảo an sinh xã hội”.
Các hoạt động trọng tâm trong năm 2023 cụ thể như sau:
Nhóm 1. Triển khai hiệu quả các hoạt động phòng chống dịch, chăm sóc và quản lý các bệnh không lây nhiễm tại cộng đồng với sự hỗ trợ kỹ thuật của Tổ chức Y tế thế giới.
– Tiếp tục kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 và các loại dịch bệnh nguy hiểm khác.
– Triển khai thí điểm gói can thiệp thiết yếu về bệnh không lây nhiễm trong chăm sóc sức khỏe ban đầu với sự hỗ trợ kỹ thuật của Tổ chức Y tế thế giới.
– Triển khai đấu thầu thuốc tập trung cấp địa phương mở rộng cho y tế cơ sở.
– Kiện toàn cơ chế khám, chữa bệnh BHYT cho các chương trình sức khỏe (lao, tâm thần, HIV/AIDS).
Nhóm 2. Tiếp tục triển khai các hoạt động củng cố và nâng cao năng lực của Trung tâm kiểm soát bệnh tật Thành phố.
– Củng cố, kiện toàn bộ máy tổ chức của HCDC.
– Chuyển đổi số trong công tác quản lý và dự báo tình hình dịch bệnh.
– Nâng cao năng lực truyền thông – giáo dục sức khỏe trong công tác phòng chống dịch bệnh và quản lý các bệnh không lây nhiễm.
– Xây dựng ngân hàng huyết thanh và tiếp nhận chuyển giao kỹ thuật giải trình tự gene từ tổ chức OUCRU.
Nhóm 3. Nghiên cứu xây dựng đề án phát triển mạng lưới cộng tác viên sức khoẻ cộng đồng trên địa bàn Thành phố, trình Ủy ban nhân dân Thành phố cho phép triển khai thí điểm.
– Tập huấn và học tập kinh nghiệm về tổ chức mạng lưới cộng tác viên sức khỏe cộng đồng.
– Xây dựng Đề án chính sách đặc thù giúp củng cố và phát triển mạng lưới cộng tác viên sức khỏe cộng đồng trình UBND Thành phố.
Nhóm 4. Triển khai hiệu quả các hoạt động chuyển đổi số trong toàn Ngành y tế, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin theo hướng xây dựng y tế thông minh.
– Hoàn thiện công cụ thu thập dữ liệu sức khỏe người dân và tạo lập dữ liệu sức khỏe của người cao tuổi tại Thành phố.
– Hoàn thiện Nền tảng quản lý các dịch bệnh mới nổi.
– Khởi động xây dựng Nguồn dữ liệu lớn của Ngành Y tế Thành phố.
– Tổ chức bình chọn Giải thưởng Chất lượng Ngành Y tế lần 3 năm 2023 với chủ đề “Chuyển đổi số”.
Nhóm 5. Hoàn thiện và khởi động triển khai “Đề án phát triển công nghiệp dược trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
– Học tập kinh nghiệm một số mô hình phát triển công nghiệp dược.
– Hoàn thiện “Đề án phát triển công nghiệp dược trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, trình UBND Thành phố phê duyệt.
Nhóm 6. Xây dựng đề án thí điểm các chính sách giúp ổn định nguồn nhân lực (điều dưỡng); đề án thí điểm cơ chế chính sách giúp ổn định tự chủ tại các bệnh viện công lập trực thuộc Sở Y tế.
– Đề xuất thí điểm các chính sách thu hút giúp ổn định nguồn nhân lực (điều dưỡng) tại các cơ sở y tế công lập.
– Đánh giá kết quả tự chủ tài chính tại các bệnh viện công lập trong thời gian qua và đề xuất thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù giúp ổn định hoạt động tự chủ tại các bệnh viện công lập.
– Tập huấn giám đốc các đơn vị trực thuộc về quản lý tài chính, quản lý hoạt động khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế và đấu thầu, mua sắm thuốc, vật tư, trang thiết bị.
Nhóm 7. Xây dựng và trình Ủy ban nhân dân Thành phố phê duyệt đề án Trung tâm tầm soát và chẩn đoán sớm bằng công nghệ cao của Thành phố đặt tại cơ sở cũ của Bệnh viện Ung Bướu.
– Nghiên cứu, học tập mô hình Trung tâm tầm soát và chẩn đoán sớm bằng công nghệ cao.
– Xây dựng Đề án hình thành Trung tâm tầm soát và chẩn đoán sớm bằng công nghệ cao ngang tầm các nước trong khu vực giai đoạn từ nay đến năm 2025, tầm nhìn 2030 và trình UBND Thành phố phê duyệt.
Nhóm 8. Xây dựng đề án củng cố và phát triển mạng lưới các trạm cấp cứu ngoài bệnh viện trên địa bàn Thành phố theo hướng chuyên nghiệp.
– Hoàn thiện Đề án phát triển mạng lưới cấp cứu ngoài bệnh viện theo hướng chuyên nghiệp và trình UBND Thành phố phê duyệt.
– Nghiên cứu và triển khai mô hình thuê phần mềm điều phối mạng lưới cấp cứu ngoại viện.
Nhóm 9. Xây dựng và triển khai các hoạt động nâng cao năng lực y tế của huyện Cần Giờ, bao gồm cả kế hoạch và lộ trình tái thành lập bệnh viện huyện Cần Giờ.
– Tiếp tục triển khai chương trình nâng cao năng lực TYT xã đảo Thạnh An.
– Xây dựng Đề án nâng cao năng lực hệ thống y tế của huyện Cần Giờ và trình UBND Thành phố phê duyệt.
Nhóm 10. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong cung ứng dịch vụ công của Ngành Y tế Thành phố; Đẩy nhanh các công trình xây dựng cơ sở hạ tầng của Ngành y tế, đảm bảo giải ngân đúng tiến độ; Tăng cường công tác thanh, kiểm tra về hành nghề y tế tư nhân, tăng cường các giải pháp giúp chấn chỉnh hoạt động quảng cáo trái quy định pháp luật.
– Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong cung ứng dịch vụ công của Ngành Y tế Thành phố.
– Đẩy nhanh tiến độ xây dựng các công trình, cơ sở hạ tầng của Ngành Y tế Thành phố, đảm bảo giải ngân đúng tiến độ.
– Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra về hành nghề y tế tư nhân, tăng cường các giải pháp giúp chấn chỉnh hoạt động quảng cáo trái quy định pháp luật.
Nguồn: Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh